انواع دانشگاه در ایران

بلااستثنا همۀ دانش آموزان کنکوری برای رسیدن به دانشگاه دولتی تلاش می‌کنند، وقتی هم که دلیلش را می‌پرسی می‌گویند: شنیدم دانشگاه دولتی خوب هست و در واقع دلیل قرص و محکمی برای این انتخابشان ندارند.

با این حال تنها درصد محدودی از داوطلبان در دانشگاه دولتی قبول می‌شوند و درصد باقی مانده ای که قبول نشدند، به خاطر طرز فکر گفته شده خیال می‌کنند که قرار است آینده‌شان نیست و نابود شود و اتفاق درخشانی در انتظارشان نباشد.

در اینجا سوال پیش می‌آید که دیگر دانشگاه‌ها در میدان کنکور چه نقشی دارند و آیا می‌توانند سکوی پرتاب شما به سمت موفقیت و داشتن آینده دلخواهتان باشند؟!

الورتبه در این بلاگ به معرفی کامل انواع دانشگاه‌های کشور می‌پردازد و تفاوت‌های هر کدام را با دیگری مورد مقایسه قرار می دهد.

۱)دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه بچه پولدارا:

از انواع دانشگاه‌های غیر‌دولتی بوده و دانشجویان پذیرفته شده در آن طبق مقررات موظف به پرداخت شهریه اند، در واقع هر ترم مبلغی به عنوان شهریه ثابت و مبلغی به صورت شهریه متغیر پرداخت می‌کنند که در ارائه خدمات و امکانات به دانشجو تاثیر بسزایی دارد.

در رابطه با جذب نیرو در بازار کار قطعا شرکت ها علاقه بیشتری به همکاری با دانشجویان دانشگاه های دولتی دارند، اما همچنان در جامعه شاهد این هستیم که دانشجویانی با مدرک آزاد، به دلیل پیگیری و مهارت، درآمد بالاتری نسبت به دانشجویان دانشگاه دولتی پیدا می‌کنند.

سطح علمی:

دانشگاه آزاد را می‌توان از لحاظ سطح علمی بعد از دانشگاه دولتی قرار دارد. دانشجویان این دانشگاه اغلب استعداد بیشتری نسبت به علمی کاربردی و غیرانتفاعی دارند.

سطح علمی و شیوه تدریس اساتید این دانشگاه تفاوت فاحشی با دانشگاه های سراسری ندارد، چرا که با توجه به مشکلات استخدامی که اخیرا در دانشگاه های دولتی وجود دارد، اساتید به سمت اشتغال در دانشگاه آزاد می‌روند.

اعتبار مدرک این دانشگاه با دانشگاه سراسری برابر نمی‌باشد ولیکن اختلاف میان این دو مدرک به نحوی نیست که در بازار کار اعتبار مدرک آن را به رسمیت نشناسند و شرکت‌ها با ارائه مدرک این دانشگاه شما را به عنوان نیروی استخدامی جذب خواهند کرد.

امکانات و تسهیلات:

این دانشگاه هیچ مسئولیت در قبال تعلق گرفتن خوابگاه و امکانات اقامتی به دانشجو ندارد ، تعدادی از دانشگاه های آزاد با شرایط و قوانین خاص خود ممکن است به بعضی از دانشجویان خوابگاه بدهند که شما می‌توانید اطلاعات مربوط به امکان دریافت خوابگاه را در زمان ثبت نام جویا شوید.

دیگر امکانات این دانشگاه مثل سلف غذاخوری، امکانات رفاهی و ورزشی و تسهیلاتی مانند وام دهی به  دانشجویان، طبق آیین نامه های مقرر پابرجاست.

*به این نکته توجه نمایید که دانشگاه آزاد بالاترین شهریه را در بین دانشگاه های شهریه پرداز دارد.

۲)دانشگاه های غیر انتفاعی، از دیگر دانشگاه های پولکی:

از جمله دانشگاه های غیردولتی کشور است که به منظور ادامه ی تحصیل در این دانشگاه می‌توان همچون دیگر دانشگاه ها، به وسیله کنکور سراسری اقدام کرد. دانشگاه های غیرانتفاعی در سال های اخیر رشد قابل توجهی از نظر کمی و کیفی، سطح علمی و امکانات آموزشی و رفاهی کرده اند.

سطح علمی:

بطور کلی سطح علمی دانشجویان و اساتید این دانشگاه نسبت به دانشگاه های دولتی و آزاد پایین تر می‌باشد، با این وجود

 دانشگاه های غیرانتفاعی نیز مانند سایرین از سوی اساتید و دانشجویان هر مقطع تحصیلی مقالاتی را در مجلات و کنفرانس های داخلی ثبت می‌نمایند.

بدیهی است که هر چه دانشگاه غیر انتفاعی، رنک علمی بالاتری داشته باشد، مدرک آن هم اعتبار بالاتری دارد.

امکانات و تسهیلات:

در مجموع امکانات دانشگاهی این مرکز علمی پایین‌تر از دانشگاه های سراسری و دانشگاه آزاد است؛ اما برخی از واحدهای دانشگاه غیرانتفاعی مانند واحدهای مستقر در شهرهای بزرگ، امکانات و تجهیزات مناسبی دارند که گاهی از برخی از دانشگاه های سراسری(درجه۲) بهتر است.

میزان شهریه دانشجویان دانشگاه غیرانتفاعی و دانشگاه آزاد در برخی رشته ها تقریباً برابر است اما در حالت کلی شهریۀ کمتری نسبت به دانشگاه آزاد اخذ می‌شود.

۳)دانشگاه علمی کاربردی، دانشگاه کنکوری های فنی و کاربلد:

از دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که با هدف ارتقاء سطح مهارت و قدرت عملی دانشجویان در مشاغل عملی تأسیس گردیده است. این دانشگاه نیمه دولتی بوده و در کنار آموزش تئوری دروس به آموزش عملی نیز می‌پردازد.

*دانشگاه علمی کاربردی فقط در مقطع کاردانی* و کارشناسی ناپیوسته* دانشجو می‌پذیرد.

-مقطع کاردانی:  این مقطع مربوط به دارندگان دیپلم های فنی و حرفه ای و کار و دانش می باشد که معمولا ۴ ترم (۲سال) طول می‌کشد.

-مقطع کارشناسی ناپیوسته:  این مقطع مربوط به دارندگان مدرک فوق دیپلم (کاردانی) می‌باشد و دارندگان مدرک کاردانی می‌توانند در هر رشته مورد تقاضا در این مقطع ثبت نام نمایند، همچنین تحصیل در این دوره هم ۲ سال طول می‌کشد.

سطح علمی:

اگر بخواهیم دانشگاه ها را به ترتیب اعتبار مدرک علمی آن ها رتبه بندی کنیم می توان گفت که دانشگاه علمی کاربردی تقریبا هم تراز با دانشگاه پیام نور و در رده ی آخر نسبت به مابقی دانشگاه ها قرار می‌گیرد.

 اما لازم است به این نکته اشاره کنیم که مدرک این دانشگاه مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌باشد و از این نظر کاملا معتبر است.

در کشورهایی که نظام علمی کاربردی مشابه ایران دارند به نسبت آنهایی که نظام متفاوت دارند، برای مدارک صادر شده از دانشگاه های علمی کاربردی ایران اعتبار بیشتری قائل اند.

امکانات و تسهیلات:

 از آنجایی که کلاس ها عموما در روزهای پایانی هفته برگزار می‌شود، افراد شاغل نیز می توانند به سهولت در دوره های این دانشگاه شرکت کرده و با سختی کمتری به کسب دانش و مهارت بپردازند.

شهریه مقرون به صرفه دانشگاه علمی کاربردی یکی دیگر از مزایای این دانشگاه بوده که منجر شده تا افراد زیادی این دانشگاه را برای ادامه تحصیل انتخاب نمایند. شهریه این دانشگاه نسبت به دانشگاه های شهریه پرداز دیگر مانند دانشگاه آزاد، غیر انتفاعی و … کمتر است.

همچنین گذراندن واحدهای عملی به دانشجویان کمک می کند که راحت تر با حرفه و محیط کاری خود ارتباط برقرار کنند.

* تنها ایراد بارز دانشگاه علمی کاربردی این است که زمینه برای تحصیل در مقاطع بالاتر از کارشناسی فراهم نیست.

۴) دانشگاه پیام نور، دانشگاه بچه های متاهل یا کارمند:

دانشگاه پیام نور دانشگاهی نیمه دولتی است که آموزش در آن بصورت نیمه حضوری اتفاق می افتد، یعنی برخی کلاس ها بصورت مجازی و برخی کلاس ها بصورت حضوری برگزار می‌شوند.
 پیام نور در پذیرش دانشجو بصورت بومی گزینی عمل می‌کند؛ یعنی در اکثر مواقع داوطلبانی برای جذب در اولویتند که بومی همان شهر باشند.
همچنین دانشگاه پیام نور کتب خاص خودش را دارد؛ کتبی که بر مبنای سرفصل های آموزشی استاندارد تدوین شده و در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد.
آموزش در این دانشگاه رایگان نیست اما شهریه آن نسبت به دانشگاه های غیر انتفاعی و آزاد کمتر است ولی نسبت به دانشگاه علمی کاربردی شهریه بالاتری دارد.

سطح علمی:
با توجه به اینکه تعداد مقالات نوشته شده در این دانشگاه معمولا نسبت به دانشگاه های سراسری کمتر می‌باشد و سطح علمی بعضی دانشجویان و اساتید نیز پایین تر است، این دانشگاه نسبت به سایر دانشگاه ها سطح علمی پایین تری دارد به جز دانشگاه علمی کاربردی که از آن سطح علمی بالاتری دارد.

امکانات و تسهیلات:
تنها مزیتی که این دانشگاه نسبت به دیگر دانشگاه ها از نظر امکانات دارد این است که اکثر دروس بوسیله سامانه مجازی ارائه و آموزش داده می‌شوند.
در ضمن به دلیل اینکه پذیرش پیام نور بصورت بومی گزینی است، دانشگاه مسئولیتی در قبال دادن خوابگاه به دانشجو ندارد.
دیگر امکانات رفاهی مانند داشتن سالن ورزشی، مهمانسرا، استخر و آژانس و اتوبوس در دانشگاه نیز نسبت به دانشگاه های دیگر در سطح پایین تری می‌باشد‌.

۵)  دانشگاه دولتی (سراسری)، بهشت کنکوری ها:

این دانشگاه در واقع همان جایی است که اکثر داوطلبان رتبه برتر برای قبول شدن در آن تلاش می‌کنند و با دیگر داوطلبان در رقابت اند تا آنجا که برخی رشته ها در این دانشگاه نیازمند رتبه دو رقمی است!

سطح علمی:

هر ساله مقالات و پژوهش های معتبری در این دانشگاه صورت می‌گیرد و در مجلات داخلی و خارجی منتشر می‌شود. اساتید و هیئت علمی مجرب و باسواد هر رشته با رزومه هایی پربار در این دانشگاه ها استخدام می‌شوند.

امکانات و تسهیلات:

اولین و بهترین مزیت دانشگاه دولتی عدم پرداخت شهریه است، چون یک مکان آموزشی دولتی است.

همچنین دانشجو از خدماتی مانند خوابگاه، سلف  غذاخوری(هر سه وعده)، کتابخانه، باشگاه ورزشی (در رشته های مختلف)، مهمانسرا و امکانات فرهنگی به صورت رایگان یا با قیمت خیلی کم برخوردار خواهد بود.

دوره های دانشگاه دولتی:

_دوره روزانه:

دانشجویان پذیرفته شده در دوره روزانه شهریه ای بابت تحصیل و استفاده از خدمات مختلف دانشگاه پرداخت نمی‌کنند و رتبه های بالاتری نسبت به دانشجویان دوره شبانه دارند.

_دوره شبانه:

دانشجویان پذیرفته شده در این دوره باید مقداری شهریه برای تحصیل به دانشگاه پرداخت کنند و همچنین رتبه های پایین تری نسبت به دانشجویان دوره روزانه کسب کرده اند.

_مازاد بر ظرفیت:

برخی از دانشگاه های سراسری در رشته های پر متقاضی مانند پزشکی و دندانپزشکی، با دریافت هزینه، تعداد محدودی دانشجوی مازاد ظرفیت می‌پذیرند که در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری ذکر می‌شود. اعتبار و ارزش مدرک دانشجویان مازاد ظرفیت با دانشجویان دوره روزانه برابر است.

۶) دانشگاه بین الملل یا پردیس خودگردان:

دانشگاه های پردیس خودگردان یا بین الملل در سال های گذشته برای جذب دانشجو از خارج از کشور تأسیس شدند، اما موفق به این کار نشدند و امروزه با پذیرش دانشجوهای داخل کشور در قبال گرفتن شهریه، امکان تحصیل در دانشگاه سراسری را برایشان فراهم می‌کنند.

اساتید و لیست دروس این دانشگاه ها همانند بخش روزانه دانشگاه سراسری است و تنها تفاوت آنها شهریه آن است که از شهریه بخش نوبت دوم یا همان شبانه بسیار بالاتر است.

سطح علمی: 

تدریس در پردیس‌های خودگردان توسط اساتید دانشگاه‌های دولتی و هم سطح با این دانشگاه‌ها ارائه می‌شود. ازاین‌رو اعتبار مدرک دانشگاه‌های خودگردان به‌اندازه دانشگاه دولتی است.  

امکانات و تسهیلات:

لازم به ذکر است انتقال و مهمان شدن از دانشگاه پردیس خودگردان به سایر دانشگاه‌ها ممنوع است و دانشجویان تنها می‌توانند به یک پردیس خودگردان دیگر انتقالی یا مهمانی بگیرند. نکته قابل ذکر دیگر این است که اکثر پردیس‌های خودگردان تعهدی برای ارائه خوابگاه به دانشجویان ندارند.

سخن آخر:
یک مشاور انتخاب رشته خوب باید تفاوت انواع دانشگاه ها را به دانش آموزان متذکر شود. مشاوران الورتبه با تخصص و مهارتی که در شناخت انواع قوانین و معیارهای دانشگاه های مختلف دارند، دانش آموزان را با توجه به رتبه و تراز آزمون سراسری یا سوابق تحصیلی‌شان به انتخاب بهترین دانشگاه مختص خود راهنمایی خواهند کرد.برای یادگیری نکات انتخاب رشته کنکور به دسته بندی مربوطه در سایت ما سر بزنید.