گیاهان دارویی مفید برای استرس

 حتما تاکنون پیش آمده است که به دلیل استرس و اضطراب کنکور چندین روز از درس خواندن عقب افتاده اید. شاید هم مشکلات گوارشی ناشی از استرس امانتان را بریده باشد. در این بین ممکن است بخشی از وقتتان صرف گرفتن نوبت دکتر و منتظر ماندن در مطب پزشک شده باشد. در حالی که شاید مشکلات آنقدر جدی نبوده و با یک گیاه دارویی برطرف میشده است.
 احتمالا اطرافیان شما هم توصیه هایی در زمینه گیاهان دارویی و طب سنتی برای مشکلات جسمی مختلف شما ارائه داده اند. ممکن است از جاهای مختلف در این زمینه اطلاعات ناقصی کسب کنید. اما باید بدانید این داروها با وجود داشتن خواص شگفت انگیزی که در ادامه ذکر خواهد شد، دارای تداخلات و عوارضی نیز هستند. پس باید همه جانبه به این داروهای گیاهی نگاه کرد.

گیاه دارویی چیست؟

 گیاهی که یک یا چند اندام آن، یا یک یا چند ترکیب از ترکیبات آن بـه عنـوان دارو بـرای اهـداف درمانی مورد استفاده قرار می گیرد.
 به عنوان مثال ممکن است از ریشه، دانه، یا برگ گیاه استفاده کنیم. یا ممکن است یک سری ترکیبات یا یک ترکیب خاص را از گیاه استخراج و برای مقاصد درمانی استفاده کنیم.

در ادامه مشاوره کنکور تیم ما خانم فاطمه عباسی به بررسی ۶ مورد از گیاهان دارویی مفید در سال کنکور پرداخته است:

۱) سنبل الطیب اروپایی که با نام Valerian نیز شناخته میشود، گیاه دارویی است که به درمان بی خوابی و استرس کمک مینماید. بخش مورد استفاده ی این گیاه دارویی ریشه ی آن میباشد.

خواص: در درمان بی خوابی با تنظیم نوروترانسمیترهای گابا، آدنوزین و سروتونین کاربرد دارد. در واقع حضور گابای اضافه در بدن باعث کاهش استرس میگردد. ریشه این گیاه خواص داروهای آرام بخش و ضدافسردگی را تقلید میکنند با این تفاوت که خواص اعتیاد آور این داروها را ندارد و حتی جایگزین مناسبی هنگام ترک این داروها به شمار میرود.

نحوه مصرف: یک قاشق چای خوری را در یک فنجان آب جوش به صورت غیرمستقیم دم نمایید. بدان معنا که مستقیما با آبجوش روی شعله قرار نگیرد و به عنوان مثال در قوری و روی سماور یا کتری آن را قرار داده و ۱۰ دقیقه به آن فرصت دهید تا دم بکشد

میزان مصرف مجاز: ۵ تا ۱۰ گرم است اما برای بهره وری از خواص آن مصرف ۱ گرم هم کافی میباشد.

ملاحظات مصرف:
 در مصرف با بعضی داروها از جمله باربیتوراتها و مسکن های اپیوئیدی باعث افت شدید سطح هوشیاری می گردد و به این دلیل منع مصرف دارد.
 در مصرف هم زمان با دسته ی دارویی بنزودیازپین ها احتیاط مصرف دارد.

۲) بادرنجبویه که با نام Lemon balm نیز شناخته میشود، گیاه دارویی است که به کاهش علائم اضطراب و اختلالات خواب کمک مینماید. بخش مورد استفاده ی این گیاه دارویی برگ آن می باشد.

خواص: باعث کاهش علائم اضطراب و اختلالات خواب با استفاده از خواص تنظیم نوروترانسمیترهای گابا و سروتونین می گردد. در واقع این دمنوش گیاهی با تاثیرات تسکین دهنده و آرام بخش خود میتواند اضطراب شما را کم نموده و از این طریق خواب شما را بهبود بخشد.

نحوه مصرف: در صورتی که از بادرنجبویه ی تازه استفاده میکنید دو قاشق غذا خوری و در صورت استفاده از فرم خشک بادرنجبویه، یک قاشق غذاخوری از آن را در یک فنجان آب جوش به صورت غیرمستقیم دم نمایید. بدان معنا که مستقیما با آبجوش روی شعله قرار نگیرد و به عنوان مثال در قوری و روی سماور یا کتری آن را قرار داده و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به آن فرصت دهید تا دم بکشد.

 ملاحظات مصرف:
 احتیاط مصرف در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید به دلیل مهار گیرنده های TSH دارد.

۳) گل ساعتی که با نام Passion Flower نیز شناخته میشود، گیاه دارویی است که به کاهش علائم اضطراب و بی خوابی کمک مینماید. بخش مورد استفاده ی این گیاه دارویی گل آن می باشد.

خواص: اثرات مثبتی در درمان اضطراب و بی خوابی دارد. در واقع این گیاه دارای ترکیباتی است که باعث بهبود خلق و کاهش هورمون های مرتبط با استرس در شما میگردد. همچنین با این عمل خود خاصیت آرام بخشی در بدن شما القا میکند و بدین ترتیب باعث درمان بی خوابی در شما میگردد. این گیاه به شما کمک میکند تا خوابی با کیفیت و طولانی را تجربه نمایید.

نحوه مصرف: شما میتوانید با تهیه دمنوش از این گیاه استفاده نمایید. در واقع بایستی آن را به طوری غیرمستقیم در آب جوش دم نمایید و سپس اقدام به مصرف آن کنید.

ملاحظات مصرف: مصرف همزمان آن با دارو‌های اعصاب و روان و دارو‌های ضد افسردگی دارای منع مصرف میباشد.
 همچنین مصرف گل ساعتی با داروهای ‌کاهنده قند خون در افراد دیابتی منع مصرف مطلق دارد.

۴) اسطوخودوس که با نام Lavender‏ نیز شناخته میشود، گیاه دارویی است که برای درمان اضطراب یا افسردگی و بی خوابی کمک مینماید. بخش مورد استفاده ی این گیاه دارویی گل آن می باشد.
 خواص: به صورت رایحه درمانی (Aromatherapy) برای درمان اضطراب یا افسردگی و بی خوابی استفاده میگردد. باعث بهبود کیفیت خواب میشود ولی مدت زمان خواب را افزایش نمی دهد بنابراین بیمار بعد از بیدار شدن احساس کسالت و خواب آلودگی ندارد.

نحوه مصرف: چهار قاشق چای خوری را در یک لیوان آب جوش به صورت غیرمستقیم دم نمایید. بدان معنا که مستقیما با آبجوش روی شعله قرار نگیرد و به عنوان مثال در قوری و روی سماور یا کتری آن را قرار داده و ۱۰ دقیقه به آن فرصت دهید تا دم بکشد.
 همچنین میتوانید از روغن این گیاه به صورت رایحه درمانی استفاده نمایید

۵) زنجبیل که با نام Ginger‏ نیز شناخته میشود، گیاه دارویی است که فواید بسیاری برای تقویت حافظه دارد و نفخ و سوء هاضمه را بهبود میبخشد. بخش مورد استفاده ی این گیاه دارویی ساقه ی زیرزمینی یا ریزوم آن می باشد.

خواص: باعث تقویت حافظه درمان میگردد. همچنین نفخ و سوء هاضمه را بهبود میبخشد. مصرف زنجبیل بعد از غذاهای سرد و تر مانند لبنیات، میوه های تابستانی مثل هلو آلوزرد و خیار به عنوان یک مصلح توصیه شده است.

نحوه مصرف: در صورتی که میخواهید با زنجبیل تازه دمنوش درست کنید، ۱ یا ۲ برش از ریشه این گیاه را در یک فنجان آب جوش ریخته و پس از ۱۰ دقیقه که از دم کردن آن گذشت، دمنوش خود را مصرف نمایید. اگر تمایل دارید با پودر زنجبیل دمنوش درست کنید، نصف قاشق چایخوری زنجبیل را در یک فنجان آب جوش ریخته و پس از ۱۰ دقیقه استفاده نمایید.

میزان مجاز مصرف : بین ۱ تا ۲ گرم (نصف تا یک قاشق چایخوری) در روز است.

ملاحظات مصرف: مهمترین تداخل زنجبیل با داروهای ضدانعقاد خون مانند وارفارین، آسپرین وکلوپیدوگرل است. در بیماران مبتلا به زخم های گوارشی به دلیل اثرات ضد انعقادی می تواند ریسک خونریزی گوارشی را افزایش دهد. در بیماران مبتلا به سنگ کیسه صفرا می تواند باعث افزایش ترشح صفرا شود.

۶) بابونه که با نام Chamomile نیز شناخته میشود، گیاه دارویی است که خواص ضد اضطراب دارد. بخش مورد استفاده ی این گیاه دارویی گل آن می باشد.

خواص: دارای اثرات ضد اضطراب میباشد. همچنین دارای اثرات مثبتی در زمینه ی اثرات ضد التهابی بسیار قوی ، ضد اسپاسم بهبود زخم های گوارشی و سوء هاضمه عملکردی، اثرات ضد هلیکوباکتر پیلوری دارد. همچنین بر محور مغزی گوارشی (Gut-Brain axis) تأثیر گذاشته و در درمان بیماری سندرم روده تحریک پذیر مفید می باشد.

نحوه مصرف: یک قاشق چای خوری بابونه خشک را در یک لیوان آب جوش به صورت غیرمستقیم دم نمایید. بدان معنا که مستقیما با آبجوش روی شعله قرار نگیرد و به عنوان مثال در قوری و روی سماور یا کتری آن را قرار داده و ۱۰ دقیقه به آن فرصت دهید تا دم بکشد.

ملاحظات مصرف: دو تداخل مهم گیاه بابونه با داروهای بنزودیازپینی و ضد انعقادهای خوراکی است. گیاه بابونه حاوی ترکیبات کومارینی است که خاصیت ضد انعقاد دارد. همچنین با بنزودیازپین ها تداخل دارد. با وجود معرفی کامل این گیاهان دارویی توصیه ما این است که حتما قبل از مصرف این داروها خصوصا در صورت داشتن بیماری زمینه ای خاص یا مصرف دارو با متخصصین این حوزه نیز مشورت داشته باشید.

برای دانستن نکات مشاوره کنکور می توانید به وبلاگ های اموزشی سایت الورتبه سر بزنید.