انواع روش های مطالعه

خواندن هر مبحث و هر درسی می تواند کلی فرق با یکدیگر داشته باشد؛آیا می توان ریاضی را بدون نوشتن فهمید؟یا درس سنگینی مثل تاریخ را بدون داشتن خلاصه مرور کرد؟به قطع خیلی کارمان سخت می شود.پس باید یک سری دستور العمل مهم را بدانیم تا طرز برخورد با هر مبحث را بلد باشیم.الو رتبه این دستورالعمل ها را که شبیه یک مسیر برای برخورد با هر شکل درسی هستند را در اینجا جمع کرده تا ما را راهنمایی کند!

آیا واقعا روش مطالعه تاثیرگذار است؟

نکته ی مهمی که همه ی دانش آموزها از آن آگاه هستند این است که روش مطالعه هر درس خاص همان درس است و قطعا با یکی دیگر تفاوت هایی دارد،درست عین مثالی که در آغاز برای شما آوردیم.البته نکته ی مهم دیگری هم وجود دارد،و آن این است که روش هر دانش آموز با دیگری فرق دارد و مخصوص خودش است؛یک نفر با نوشتن درس را می فهمد و دیگری با خواندن چشمی آن؛یکی عادت دارد در محیط شلوغ درس بخواند و یکی در محیط کاملا ساکت.پس اینجاست که اهمیت روش مظالعه مشخص می شود،ما باید از ترفند های مطالعه ای آگاه باشیم تا بفهمیم برای هر درس و هر موقعیت چه راه هایی داریم.

بخوانیم ولی ننویسیم!

نام دیگر این روش خواندن روزنامه وار است.دانش آموزها در این روش فقط با خرکت چشم و گاهی هم زمزمه کردن متن را جلو می برند و فقط به خواندن آن اکتفا می کنند؛معمولا هم پایان این خواندن وقتی است که یا دانش آموز خسته شود و یا متن تمام شود.اکثر افراد به این روش علاقه زیادی دارند،اما به نظر من این بدترین روش مطالعه است!

تمرکز دانش آموز در این روش بسیار متزلزل است و به سادگی می تواند بهم بخورد،همچنین گیرایی او پایین است و خیلی باید از حافظه اش کار بکشد تا مطالب را به خاطر بسپرد،حتی گاها نیاز می شود که فرد یک خط یا یک پاراگراف را چندبار بخواند تا در ذهنش ثبت شود؛پس پیشرویمان کند و اتلاف وقت بسیار است.همچنیین خطر دیگری که وجود دارد این است که دانش آموز در این روش دچار خواب آلودگی شود که کلا تمرکزش را بهم می ریزد.

این روش اشکالات زیادی دارد،اما می توان با اضافه کردن خرده کاری هایی آن را کمی بهبود بخشید:

برجسته کردن متن

شاید برایتان  «متن را برجسته کینم» کمی نامفهوم باشد،اما حقیقتا کاری است که شما هر روز انجام می دهید.برجسته سازی متن تکنیکی است که در آن با مداد،خودکار رنگی،هایلایتر یا ماژیک فسفری متن را نشانه گذاری می کنیم و به قول ما نکات مهمش را برجسته می کنیم!حواسمان باشد در این تکنیک نباید زیر تمام جملات و تمام پاراگراف ها خط بکشیم یا با هایلاتر رنگشان کنیم،این کار باعث می شود بار متن برایمان سنگینی کند .ما باید تنها به جملات مهم توجه کنیم،جملاتی که نکته دارند یا ممکن است فراموشان شود و در مقیاس کوچکتر به کلمات توجه کنیم؛آنهایی که مهم هستند و باید یادمان بماند.

کمی چاشنی نوشتن

گاها نیاز می شود که فقط به حرکت چشم و خواندمان راضی نشویم،باید مداد دست بگیریم و همزمان با اینکه متن را می خوانیم چیزهایی را بر روی متن یادداشت کنیم.در اینجا مداد ما را وادار می کند خودمان را بیشتر درگیر فهمیدن متن کنیم.در این تکنیک وقتی یک کلمه از متن را می بینیم که معنی دیگری دارد کنارش می نویسیم،یا اگر به جایی دیگر از متن ربط داشت با کلماتی به آن مربوطش می کنیم،یا اگر نکته ی مرتبطی داشت به آن اشاره می کنیم و کمی از نوشتن در هرجای متن بهره می بریم.

مهم ترین جایی که این روش استفاده می شود در متون انگلیسی و عربی است،زمانی که یک کلمه که معنی اش را نمی دانیم می توانیم معنی آن را کنارش بنویسیم.

حاشیه نویسی

همان تکنیک قبل است،با این تفاوت که نوشتن بیشتر می شود.مداد را به دست می گیریم و اگر بخشی از متن به نکته ی مهمی مربوط می شد تمام نکته را کنارش می نویسیم که در دور مرور هر دو را کنار هم داشته باشیم و ارتباط آنها را متوجه شویم.یا اگر کلمه ای نیاز به توضیح بیشتر داشت توضیحش را همانجا در متن می نوسیم.

این روش هنگام تحلیل آزمون خیلی کاربرد دارد،زمانی که ما متن جزوه یا کتاب درسی را با پاسخنامه مقایسه می کنیم و اگر نکته ای اضافه به نظرمان آمد در متن یادداشت می کنیم.اگر روش مطالعه دروس حفظی کنکور را بلد نیستید به وبلاگ که مشاورین ما اماده کرده اند سر بزنید.

بخوانیم و بنویسیم!

فایده ای که روش اول مطالعه برای ما دارد صرفه جویی زمان است و می توان زمانی که وقت تنگ است از آن استفاده کرد؛این روش دوم زمان زیادی نیاز دارد زیرا شامل دو دور می شود!در دور اول ما متن را به سادگی می خوانیم تا آن را بفهمیم و در دور دوم به سراغ نکته برداری از آن،خلاصه نویسی و یا به زبان دیگر نوشتن جزوه از متن می رویم.این کار ممکن است زمان بر باشد پس باید حواسمان جمع باشد که چه موقعی از این روش استفاده می کنیم.

این روش ما را حسابی درگیر متن می کند،تمرکز بسیار بالاست و احتمال خواب آلودگی و حواس پرتی بسیار کم؛سرعتمان زیاد نیست وممکن است حتی دو سه روز سر نوشتن یک جزوه یا خلاصه بمانیم.نکته ی مهمی که اینجا باید بهش توجه شود این است که این خلاصه ها و جزوه ها بیکار نمانند!یعنی متنی که داریم می نوسیم را باز بعدا به سراغش بیاییم و آن را بخوانیم تا نیاز نشود متن اصلی که بسیار طولانی تر است را باز بخوانیم.

موردی که به نظر خودم نیاز است بیان شود فرق بین خلاصه و جزوه است،گاها بچه ها در نوشتن این دو گیج می شوند و نمی دانند دارند به کدام یک می پردازند:

جزوه نویسی

حجم جزوه ها می تواند بالا باشد،حتی بیشتر از پنج صفحه.در نوشتن جزوه ما باید به تمام نکات بپردازیم،چه ریز چه درشت،حتی نکاتی که به نظر می آید بلدشان هستیم.موارد را به زبانی که خودمان می فهمیم کامل توضیح دهیم  و همچنین در خوش خظی و تمیز نوشتن دقت بسیاری کنیم،زیرا که بعدا دوباره با این جزوه کار داریم.نوشتن جزوه زمان زیادی نیاز دارد.

البته خود جزوه سبک های متفاوتی دارد  که می توانید در اینجا مفصل تر بخوانید.

خلاصه نویسی

نوشتن خلاصه ی یک مطلب زمان کمی نیاز دارد،حجم خلاصه ها پایین است و باید شامل کلیتی از موضوع متن باشد.در نوشتن خلاصه باید فقط نکات مهم لحاظ شوند،نکاتی که احتمال سوال بیشتری دارند،نکاتی که فراموشمان می شود و همچنین نکاتی که معمولا شامل عدد یا چند مورد هستند باید در خلاصه ذکر شود.نیازی نیست به خوش خطی و تمیزی خلاصه زیاد توجه کرد فقط در حدی باشد که بتوانیم آن را بخوانیم.برای یادگیری نگاه خلاصه نویسی دروس کلیک کنید.

هر روش به درد کدام درس می خورد؟

انتخاب هایی که الان به شما می گویم پیشنهاد ماست،شما می توانید هر کذام را به سلیقه خودتان تغییر بدهید.این پیشنهادها شامل می شود از:

• زیست شناسی:خلاصه نویسی و جزوه نویسی در درس زیست کاربردی ندارد زیرا که منبع اصلی و نهایی ما متن کتاب درسی است.روش مناسب برای این درس خواندن همراه با حاشیه نویسی مختصر است،نکات تحلیل و نکاتی که از تست به دست می آوریم می تواند این حاشیه ها را پر کند.نحوه خلاصه نویسی زیست کنکور را به شما یاد داده ایم.
• ریاضی و فیزیک:نمی توان متن کتاب درسی را از این دو درس جدا کرد،مخصوصا در فیزیک،اما نباید فقط به آن تکیه کرد.ما در این دو درس باید جزوه بنویسیم،جزوه ای کامل که همراه با مثال و راه حل ها باشد تا بتوانیم تکنیک های حل مسائل را مرور کنیم و آنها را بخوانیم.برای یادگیری نکات خلاصه نویسی فیزیک کلیک کنید
• ادبیات و دینی:این دو درس با خواندن همراه برجسته سازی متن مشکلشان خل می شود،اما اگر همراه حاشیه نویسی باشند که چه بهتر.
• زمین شناسی:نیازی به نوشتن زیاد ندارد،حتی برجسته سازی متن هم برایش کافی است.
• تاریح:در درس تاریخ ما به شدت نیاز به خلاصه نوشتن داریم،درس تاریخ بسیار سنگین و خجیم است و ما نمی توانیم هر بار که می خواهیم مرور کنیم سراغ متن حجیم این کتاب برویم.پس باید بعد از خواندن یک درس از آن خلاصه برداریم تا بتوانیم سرعت خودمان را در دورهای بعد بالا ببریم.

این یک سری از درس هایی بود که می توانیم روش های مطالعه ی خاصی را برایشان انتخاب کنیم.اگر دنبال روش خلاصه نویسی دروس حفظی هستید کلیک کنید.

ترکیب کردن روش ها

خیلی مواقع پیش می آید که نمی توان فقط به انجام یک روش و یک سبک قانع بود،شاید این روش به تنهایی برای یک موضوع یا درس جواب ندهد.روش هایی که گفته شد خاصیت این را دارند که کنار هم یا پشت سر هم اجرا شوند؛مثلا می توان بعد از اینکه متن شیمی را خواندیم و آن را هایلایت کردیم،سراع خلاصه نویسی از آن برویم یا ازش جزوه برداریم.این سبک را می توان برای باقی دروس هم به کار برد که البته بستگی به خلاقیت دانش آموز دارد!

از این ترکیب کردن روش ها می توان تکنیک هایی را به دست آورد که بهتر است از آنها هم با خبر باشیم.

و در آخر،آیا همین ها کافیست؟

اگر از من بپرسید که آیا انجام این روش ها به تنهایی کافی است به شما می گویم خیر؛این روش ها الگوهای کلی هستند که مسیر را به شما نشان می دهند و فطعا می توانند تحت تاثیر عامل های مختلفی قرار بگیرند.

 نحوه ی به کار بردن این اصول و روش ها برای هر درس از رشته ی تخصصی شما متفاوت است که اگر در نظر دارید با آزمون و خطا کردن به حالت ایده آل برسید زمان و حوصله ی زیادی را باید به کار ببرید و قطعا زمان برای دانش آموز کنکوری نقش حیاتی دارد!

پس برای اینکه زمان خود را از دست ندهید،می توانید به کمک یک مشاور به بهترین روش مطالعه برای خودتان برسید.